GELİBOLU MÜBADİL TORUNLARI ATA TOPRAKLARINI ZİYARET ETTİ



Gelibolu Belediye Başkanı Sn. Mustafa Özacar Polikarpi Belediye Başkanı  karşılamada birbirlerine hediyelerini sundular.



Gelibolu Lozan Mübadilleri Derneği Başkanı Sn Erol Okuyucu Polikarpi köyü papazı Kostas'a 88 yıl sonra atalarının yaşadığı köye ziyaretlerinde günün anısına şilt takdim etti.Bu Tarihi olay belleklere unutulmayacak bir şekilde kazındı.


Polikarpi köyünün yakınlarındaki kaplıca.
  

Vodina şehir parkından sonbahar manzarası


ATATÜRK ümüzün doğduğu ev


  Selanik teki Atatürk evi önünde gelibolu,dan gelen ziyaretçilerin topluca fotoğraf çektirdiler.


Selanik şehrinin sembol yapılarından Beyaz Kule,


Peare belediyesinde meclis üyeleriyle  toplu hatıra fotoğrafı.

Selanik Peare Belediye Başkanı ve Gelibolu Belediye Sn.Mustafa Özacar ,ı samimi şekilde karşıladı.Kendi dedeleri Gelibolu camii kebir mahallesinde yaşamışlar.Hasret giderdiler. Gelibolu Belediye Başkanı Sn.Mustafa Özacar Peare Belediye Başkanını Sardalya festivaline davet etti.


,
        
Mübadiller Selanikten mutlu bir şekilde dostlarından ayrılıp,Kavala,ya hareket ettiler.Kavala da akşam yemeği yiyerek,Gümülcineye ve Dedeağaca uğrayarak Gelibolu ya geldiler.

Devamını Oku
Gönderen gelibolu lozan mubadilleri derneği on 12 Kasım 2011 Cumartesi
1 yorum
kategori: | | edit post

Sadrettin Soylu röportaji



Okulda muhtemelen görmediğiniz bir konu Mübadele. Konuya Fransız kaldıysanız Çatalca'da açılan Mübadele Müzesi öğrenmek iyi bir başlangıç. Lozan Mübadilleri Vakfı'ndan Sadrettin Soylu bize müzenin detaylarını anlattı.  

 
Müzeye ve vakfa geçmeden evvel, pek çok kişinin konuya yabancı olduğunu varsayarak sizin ağzınızdan dinleyelim, Mübadele nedir?
Lozan Nüfus Mübadelesi kısaca, 1912 Balkan Savaşı’ndan başlayarak1922’ye kadar süren, Balkanlar’da, Ege adalarında, Anadolu’da büyük acılara sahne olan savaşların sonunda coğrafyamızda yeni siyasal yapılanmalarla sonuçlanan kararların alındığı Lozan Barış Antlaşması’nın bir eki olarak ele alınmıştır. Temelde Kurtuluş Savaşı’nda yenik düşen Yunan ordusunun Anadolu’dan çekilişi sonrasında Yunanistan’da ortaya çıkan sığınmacılar ve esirlerin değişimi konusunun halli için İngiltere temsilcisi Lord Curzon’un önerisiyle şekillenmiştir. Buna göre Yunanistan’da yerleşik Müslümanlarla Türkiye’de yerleşik Ortodoks Rumlar’ın zorunlu göçünü öngören Mübadele Sözleşmesi imzalandı ve sözleşme uyarınca, İstanbul’daki Ortodoks Rumlar ile Batı Trakya’daki Müslümanlar hariç Yunanistan’da yerleşik bütün Müslümanlar Türkiye’ye, Türkiye’de yerleşik bütün Ortodoks Rumlar Yunanistan’a gönderildi. Mübadele sözleşmesinin kapsamına 18 Ekim 1912 tarihinden sonra yurtlarını terk etmiş olanlar da alınarak mülteciler sorununa bir çözüm bulunmuş oldu. Tarihteki bu kitlesel ve zorunlu göçe kısaca ‘mübadele’, bu insanlara da ‘mübadil’ deniyor. Mübadele savaş sonrasının zor şartlarında, çok kısa zamanda ve günün yetersiz teknik şartlarında yeni ve büyük acılar içinde gerçekleştirilebilmiş.
Lozan Mübadilleri Vakfı’nın üyesisiniz. Nedir vakfın kuruluş amacı?
Mübadiller antlaşma gereğince taşınabilir eşyaları dışındaki tüm mal varlıklarını terk ettikleri ülkede bıraktılar. Geride bırakılan, ortak bir tarih ve onun ürünü olan kültürel bir miras. Vakfın kuruluş amacı da mübadillerin kültür, sanat ve folklorik değerlerini korumak ve yaşatmak, bunu için çeşitli etkinlikler yapmak, geride bıraktıkları insanlık mirası olan kültür varlıklarının korunması için çaba göstermek, beraberinde taşıdıkları bilgi  birikimlerini, bugünkü kültürümüzün oluşumunda önemli etkisi olan değerlerin ve yakın tarihimizin bilimsel olarak araştırılmasına öncülük etmek. Vakfımız bu amaçların  gerçekleştirilmesi için  çeşitli projeler üretti bugüne dek.
Mübadele Müzesi  2010 Avrupa Kültür Başkenti Ajansı, Çatalca Belediyesi ve Lozan Mübadilleri Vakfı işbirliğiyle bu ay kapılarını açtı. Bir mübadele müzesi açma fikri nereden geldi ilk olarak? Sonrasında bu kurumlar nasıl bir araya geldi?
Mübadele Müzesi fikri vakfın kuruluşundan itibaren temel hedeflerden biri olarak görülüyor. Bir vakıf kurma girişimi için 76 yıl beklendi. Bugün mutlulukla görüyoruz ki ülkemizin her yanında mübadil dernekleri kurulmakta, müzeler için girişimler olmakta. Yunanistan ziyaretlerimizde özellikle küçük mübadil köylerinde dahi müzeciklerin bulunduğunu görmek bizi bu konuyu dikkate almaya yöneltti.
İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti süreciyle birlikte bu girişimin olabilirliği üzerine kafa yorarken daha önce Çatalca ziyaretlerimizde ilgimizi çeken bu yapıyla ilgili araştırmaya giriştik. Kütür Başkenti Ajansı ile düşüncemizi paylaştık.Olabilirliği üzerine olumlu yaklaşım alınca, Ajans’a bir proje sunmak gerekti. Öneri projemizi gerçekleştirebilmek için Lozan Mübadilleri Vakfı’nı proje girişimcisi ve yürütücüsü, Çatalca Belediyesi’nin proje ortağı ve mülk sahibinin de proje destekçisi olarak yer aldığı bir protokolü Ajans’a sunduk. İşin en önemli kısmı bundan sonra başladı. Bina Kültür Varlıklarını Koruma Kurulu tarafından  ikinci grup eski eser olarak tescilli olduğu için rölöve, restitüsyon ve restorasyon projelerinin onanması gerekti. Projemiz sadece bir müze binasını içermiyor. Bir Mübadele Sokağı ve Mübadele Meydanı ile Mübadele Anıtı ve Rölyefi’ni de içerecek şekilde Yüksek Mimar Nüshet Ak ve benim tarafımdan hazırlandı.
Neden merkezi bir yer yerine Çatalca’yı seçtiniz? 
Böyle bir müzeyi gerçekleştirebilmek için yeterli kaynağımız yok. İstanbul’da bir müze için arsa temin tahsis ve inşaatının maliyeti ortada. Eski bir yapı bulmakta ve tahsis almakta da zorlandık. Çatalca her şeyden önce önemli bir mübadil ve göçmen yerleşkesi. Trakya genelde Rumeli kökenli olmakla birlikte Çatalca ilçesi ve köyleri özellikle mübadelede Yunanistan’ın Grebene-Nasliç bölgesinden gelmiş kendilerini ‘Patriyot’ (hemşehri) olarak adlandırdığımız homojen ve geniş bir mübadil nüfusa sahip. Bunun yanında Selanik ve Drama yöresinden mübadillerle, Bulgaristan göçmenlerini de barındırıyor. Bunun için Çatalca önemliydi.
Müzenin yer aldığı binanın da mübadeleyle bir ilgisi var sanırım.
Çatalca Osmanlı döneminde Mübadele öncesinde önemli bir Rum nüfusa sahipti. Müzemizin yer aldığı yapı Çatalca’nın en eski yerleşkesi olan Kaleiçi Mahallesi’nde. Çatalca Kalesi’nin geçmişi Bizans’a Anastasius’a kadar uzanmaktadır. Kale surlarından ve eski yapılardan çok azı günümüze ulaşabilmiş. Müze girişiminin etkilerinden biri de yörenin özellikle kale içinin kurtarılması, korunması, yaşatılması. Müze binasının 1913’te taverna olarak yapıldığını biliyoruz. 1924’te Mübadele gerçekleşince bina milli emlak emrine veriliyor. Sonra Ziraat Bankası’na tahsis ediliyor. Kaleiçi önemini yitirip, banka taşınınca bina satılıyor. Yeni sahipleri Ölçer ailesi. 
Müzede neler sergileniyor? Nasıl elde edildi bu eserler?
Mübadillerin yanlarında getirebildikleri genellikle küçük taşınabilir eşyalarıydı ama en önemlisi bellekleriydi. Müze mübadelenin hikâyesini güncelleyebilecek bir anlatımla tarihsel belleğimize ışık tutacak.  Anı eşyaları, belge niteliğinde evrak  ve  fotoğraflar, kıyafetler, tekstil ürünleri ve en önemlisi mübadelenin ayrılmaz parçası mübadilleri taşıyan gemilerden  Gülcemal’in maketi. Ninelerimizin çeyiz sandıkları ve gelinliklerini sayabiliriz. Eserlerin elde edilişi için bir kampanya yürüttük, heyecanlı bir katılım oldu. Sanırım müze açıldıktan sonra da bu devam edecek.
Mübadele Müzesi
(0212) 245 61 35 Kaleiçi Mahallesi, Çatalca.
Pazartesi hariç her gün 10.00-17.00 arasında açık.


Devamını Oku
Gönderen gelibolu lozan mubadilleri derneği on 10 Şubat 2011 Perşembe
0 yorum
kategori: | | edit post

MÜBADELENİN 88.YILDÖNÜMÜ ANILDI

MÜBADELENİN 88.YILDÖNÜMÜ ANILDI 
   
Lozan Mübadilleri Vakfı öncülüğünde bir araya gelen Mübadil Kuruluşları, Tuzla, Samsun, Mudanya ve Kuşadası İskelelerinde denize çiçek atarak savaşlarda ve göç yollarında ölenleri anarak çekilen acıların bir daha yaşanmamasını diledi...



MÜBADELENİN 88.YILDÖNÜMÜ ANILDI
Yükleyen tuzlagazetesi. - Dünyadan haber videoları

Devamını Oku
Gönderen gelibolu lozan mubadilleri derneği on 30 Ocak 2011 Pazar
0 yorum
kategori: | | edit post

ALAÇAM MÜBADELE MÜZESİ'NE, BAKANLIKTAN ONAY ÇIKTI!




Samsun Mübadele Derneğinin il özel idaresi ile ortaklaşa gerçekleştireceği Alaçam Mübadele Müzesi projesine Kültür Bakanlığında onay çıktığı öğrenildi.

Kültür Bakanı Ertuğrul GÜNAY'ın imzaladığı onay ile kuruluşu onaylanan Alaçam Mübadele Müzesi,

- Çatalca'dan sonra hizmete girecek ikinci mübadele müzesi,
- Kültür Bakanlığı envanterine kayıtlı ilk mübadele müzesi

olarak tarihe geçti.

Devamını Oku
Gönderen gelibolu lozan mubadilleri derneği on 29 Ocak 2011 Cumartesi
1 yorum
kategori: | | edit post

ORTAK BASIN AÇIKLAMASI




ORTAK BASIN AÇIKLAMASI

Bu gün, 30 Ocak 1923 tarihinde Türkiye ve Yunanistan arasında imzalanan nüfus mübadelesi sözleşmesinin 88. yıl dönümündür. .

1912-1922 yılları arasında Balkanlar’da, Ege Adaları’nda ve Anadolu’da yüz binlerce insan savaşlar nedeniyle hayatını kaybetmiş, yüz binlerce insan doğdukları toprakları terk etmeye mecbur bırakılmıştır. Göçe zorlanan bu insanların büyük çoğunluğu göç yollarında çete baskınlarından, hastalıktan ve açlıktan yaşamını yitirmiştir.

Yüzyıllar boyu yaşadıkları toprakları zorunlu göçle terk etmek zorunda kalan mübadillerin çocukları ve torunları olan bizler, mübadelenin yarattığı sosyal ve kültürel travmanın izlerini bugün bile tam olarak silebilmiş değiliz.

Öte yandan, biz mübadiller Türkiye ve Yunanistan halkları arasında çok uzun yıllara dayanan talihsiz ön yargıların giderek kırılmakta olduğunu memnuniyetle görüyoruz. Geçen sene dile getirdiğimiz "ata topraklarına giderken vize istenmemesi" talebimiz, tam olarak giderilmese de Yunanistan’ın yeşil pasaportlara vizeyi kaldırmasını memnuniyetle karşılıyor, normal pasaportlara da vizenin kısa sürede ve tamamen kaldırılmasını AB, Türkiye ve Yunanistan makamlarından talep ediyoruz.

Ayrıca, Rum Ortodoks mübadillerin Sümela Manastırında ayin yapmalarına izin verilmesini ve Selanik Belediye Başkanı Yiannis Boutaris’in, Türkler için bir anıt dikilmesi ve Müslümanların ibadetine bir mekan tahsis edilmesi yönündeki girişimlerini de alkışlıyoruz.

Her iki tarafın da atalarının yaşadıkları topraklarda, atalarının ruhu için inandıkları gibi dua edebilmeleri, özgür biçimde kendi inançları doğrultusunda ibadet edebilmeleri insanca bir taleptir. Yakın gelecekte Türk-Müslüman mübadillerin de Selanik'te ve diğer ata topraklarında tıpkı Rum Ortodoks mübadillerin Sümela'da yapabildikleri gibi ibadet edebilmelerinin de mümkün olacağını görmeyi bekliyoruz.

Her iki ülke yöneticilerinden Türkiye ve Yunanistan halkları arasında her alanda gelişen dostluk ve işbirliği ortamının gelişmesi yolunda çaba göstermelerini, duygularımızı incitecek beyanlardan kaçınmalarını, aramıza duvarlar inşa etmemelerini rica ediyoruz.

Bu duygu ve düşüncelerle, göç yollarında kaybettiğimiz tüm büyüklerimizin ve vefat eden birinci kuşak mübadillerin aziz ruhları önünde saygıyla eğiliyor, hayatta kalan son birinci kuşak mübadillere sağlıklı, uzun ömür diliyoruz.

Çekilen acılar bir daha yaşanmasın diyoruz..

Türkiye Mübadiller Platformuna üye kuruluşlar

Devamını Oku
Gönderen gelibolu lozan mubadilleri derneği on
0 yorum
kategori: | | edit post

Ölen çocuğa ninni!


Mübadele yıllarında gemiyle Türkiye'ye gelen kafilenin içindeki annenin dramı bugün bile yürekleri dağlıyor...

Lozan Mübadilleri Vakfı Genel Sekreteri Türkiye ile Yunanistan arasında yaşanan mübadelede yaşanan insanlık trajedisinin aradan onca yıl geçmesine rağmen tazeliğini koruduğunu söyledi....

TRT Haber kanalında gündeme ilişkin konuları ekrana getiren Elif Akkuş'un sunduğu Merkez Haber'e konuk olan Lozan Mübadilleri Vakfı Genel Sekreteri Sefer Güvenç, Çatalca'da açılan Mübadele Müzesi'ne ilginin yoğun olduğunu anlattı.

Aradan bunca zaman geçmesine rağmen mübadele hatıralarının belleklerden silinmediğini söyleyen Güvenç, son derece insanlık trajidelerinin yaşandığını belirtti

Güvenç Mübadele Müzesi'ne olan yoğun ilgi hakkında şöyle konuştu:

Evet biz bu kadar ummuyorduk açıkçası… Bir de İstanbul merkezde değil Çatalca gibi kenar bir kasabada olmasına rağmen. Büyük bir özlem var tabii, 80-90 yıllık bir özlem bu. Hatta diyebiliriz ki, 10 yıllık 200 yıllık bir özlem bu. Türkiye nüfusunun yaklaşık yüzde 50’si göç kökenlidir. Balkanlar’dan, Kafkaslar’dan, Osmanlı İmparatorluğu’nun kaybettiği topraklardan gelen insanların torunları yaşıyor bu ülkede. Fakat şimdiye kadar maalesef göç temalı bir müze Türkiye’de oluşmamış. Bu nedenle olsa gerek sadece mübadiller açısından değil; bütün göç kökenli insanlar tarafından Mübadele Müzesi ilgiyle karşılandı. İlk açıldığı günden bu yana yoğun bir ziyaretçi akınına şahit oldu.



ANNESİ ÖLEN ÇOCUĞUNA NİNNİLER SÖYLEMİŞ!

Güvenç, Elif Akkuş'un "Özellikle o gemi maketi (tarihi Gülcemal vapurunu kastediyor) gelişi önemli galiba değil mi? Çünkü onun da bir hikayesi var" sorusunu yanıtlarken bir de ilginç örnek verdi:

Gemi mübadillerin belleklerinde çok derin izler bıraktı. Burada ilk defa denizle tanışan insanlar vardı. Makedonya’nın dağlık bölgesinde oturan insanları düşünün, gemi nedir –onların tabiriyle vapur nedir- bilmiyorlar ve ilk defa gemiye biniyorlar. Tabii o günkü teknolojik şartlarda çok konforlu gemiler değil bunlar. Yük şileplerinden bozma belirli tadilatlarla mübadilleri taşımasına görevlendirilmiş gemiler bunlar. Dolayısıyla gemi yolculuğu çok meşakkatli olmuş, çok çileler çekilmiş. İnsanlar güvertelerde, açık alanlarda yolculuk etmek zorunda kalmış ve hastalıklardan çok insan yaşamını yitirmiş. Şöyle dramatik olay var, gemide vefat eden insanlar denize veriliyor; yani denize atılıyor. Bu türden acı olaylar var. Hatta anlatılan bir olay daha var. Bazı mübadiller ölülerini saklamışlar. Tanıklıklar var bu konuda. Bir kadının çocuğu ölmüş ama o çocuğu sanki ölmemiş gibi ona ninniler söylemiş.




Kaynak : http://www.internethaber.com/olen-cocuga-ninni-soyleyen-anne--320581h.htm

Devamını Oku
Gönderen gelibolu lozan mubadilleri derneği on 11 Ocak 2011 Salı
0 yorum
kategori: | | edit post

Yastayız, Cengiz Candan' kaybettik


Gelibolu Lozan Mubadilleri Derneği Yönetim Kurulu üyesi değerli dostumuz ve kardeşimiz Cengiz Candan'ı (Gelibolu İlçe Tarım Müdürü) kaybetmiş olmanın derin üzüntüsü içerisindeyiz. Gelibolu Lozan Mübadilleri Derneği olarak kardeşimize Allah'tan rahmet sevenlerine ve yakınlarına başsağlığı diliyoruz. Işık içinde yatsın.

Gelibolu Lozan Mubadilleri Derneği.

Devamını Oku
Gönderen gelibolu lozan mubadilleri derneği on
1 yorum
kategori: | | edit post

Mübadele Müzesinin açılış görüntüleri.

Devamını Oku
Gönderen gelibolu lozan mubadilleri derneği on 22 Aralık 2010 Çarşamba
0 yorum
kategori: | | edit post

Türkiye’nin İlk Ve Tek Mübadele Müzesi Çatalca’da Açıldı


Türkiye’nin İlk Ve Tek Mübadele Müzesi Çatalca’da Açıldı...


 Çatalca Belediyesi, İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti Ajansı, Lozan Mübadiller Vakfı ve Ölçerler Ailesi katkılarıyla gerçekleştirilen, ‘Mübadele Müzesi’ 20 Aralık 2010 tarihinde Çatalca’da ziyarete açıldı.  

  Çatalca Mübadele Müzesi’nin açılış kurdelesi 20 Aralık 2010 Pazartesi günü törenle kesildi. Törene Çatalca Halkı ve İstanbul’un çeşitli semtlerinden gelen mübadil kökenli vatandaşlar büyük ilgi gösterdi. Açılış törenine Fener Rum Ortodoks Patriği I. Bartholomeos’da katıldı.
Türkiye’de son iki yüz yılda Osmanlı İmparatorluğu’nun elinden çıkmış olan topraklardan sürekli göç almıştır. Böyle olmakla birlikte Türkiye’de bugüne kadar bir göç müzesi kurulmamıştır. Çatalca Mübadele Müzesi bu anlamda Türkiye’de bir ilk oldu.
 Mübadele Müzesinin açılış töreni saat 13.30’da Lozan Mübadiller Vakfı’nın Türk Sanat Müziği Korosunun konseriyle başladı. Yunanca ve Türkçe şarkıları seslendiren koronun sonrasında mübadele kökenli yurttaşlar piste çıkarak yöresel oyunlarını da sergilediler. Konser sonrası Lozan Mübadiller Vakfı Yönetim Kurulu Üyesi Atilla Karaelmas mikrofona gelerek, mübadele müzesi ile ilgili yapılan çalışmalar hakkında kısa bilgiler verdi. Karaelmas konuşmasında; 'müze kazandırılmasında emek veren herkese teşekkür ediyorum' dedi. Bu konuşmanın ardından, binayı Mübadele Müzesi yapılması üzere tahsis eden Ölçer Ailesi adına Ertuğrul Ölçer kısa bir konuşma yaptı. Ertuğrul Ölçer konuşmasında, ‘çocukluğumun, gençliğimin geçtiği doğup büyüdüğüm mahalle olan Kaleiçi Mahallesi 80’li yıllarda sit alanı oldu. Bu karardan sonra harabeye dönen binaları gördükçe içim sızlıyor. Bundan sonraki yapılacak çalışmalarla bu binalar restore edilecek ve tarihi binalarımız yenilenecek, Kaleiçi Mahallesi bir cazibe merkezi olacaktır’ dedi. Ertuğrul Ölçer'den sonra, BM Türkiye Temsilcisi Carol Batchelor kısa bir konuşma yaptı. Batchelor; “Mübadelede çekilen acıları bu müzeyle daha iyi anlıyoruz. Sadece Türk Yunan mübadelesi değil, bu müze zorla göç edenleri sembolize edecektir. Bu müze Türkiye’nin mültecilere karşı yardım severliğinin kanıtı olacaktır. Bu müze ve müzede sergilenenler; yerinden edilenlerin insani acıları neden yaşadığını ve bu acıların bir gün herkesin başına gelebileceğini hatırlamamıza yardımcı olacaktır” dedi. Batchelor “Müzenin yapımında emeği geçen herkese saygı ve sevgilerimi sunuyorum” dedi.  

   

 'KEŞKE İNSANLAR GÖÇE ZORLANMASAYDI    
 Bu konuşmanın ardından mikrofona gelen Fener Rum Ortodoks Patriği I. Bartholomeos,  'Bizler Patrikhane olarak, mübadelenin ilk günlerinden bugüne kadar geçen sürede dinsel, kültürel, eğitsel değerleri Ortodoks mübadiller ile paylaştık. Onları kaybetmenin acısını daima hissettik. Ninelerinin dedelerinin anılarını yad ediyoruz. Ruhlarının huzur bulması için dua ediyoruz. Geleneklerini paylaşıyoruz, müziklerini dinliyoruz. Keşke insanlar göçe zorlanmasaydı. Keşke herkes ait olduğu ve kendi iradesiyle yaşamak istediği yerde kalabilseydi. Mutlaka daha verimli hayatlar yaşanırdı o zaman. Mutluluğumuzun yanı sıra çok da duyguluyuz. Zira 90 yıl kadar önce vuku bulan insanlık tarihinin en büyük zorunlu göçlerinden biri olan mübadelenin bu yakadaki mensupları için, ilk defa biz müze açılmaktadır. Bu müze yıllardır savrulmuş olanları, gelenekleri, anıları, tarihi bilgileri, eşyaları derleyecek toparlayacak ve genç nesillere aktararak onlarla paylaşacaktır. Artık bahsettiğimiz değerlerin sığınacağı bir evi olacaktır. Kendilerine basit bir ev, kendi sosyal ve kültürel yaşamlarına göre inşaa edilmiş bir mekan içinde mübadillerin ruhlarının var olacağı bir yer. Mübadiller açlık ve sefaletin yanı sıra, yabancılık ile de mücadele ettiler. Türkiye'den göçen Yunan mübadiller de atalarının yaşadıkları yerleri görmeye geldiklerinde, kendilerini evlerinde hissediyorlar. Tarihi geri çeviremeyeceğimze göre bizler, barış ve kardeşlik ortamı sağlamalıyız. Müze sayesinde birçok dostumuz ve kardeşimiz buraları ziyaret edecek ve dostluklar, kardeşlikler büyüyecektir. Başta Çatalca Belediye Başkanı Cem Kara olmak üzere müzenin kazandırılmasında emeği geçen herkese çok teşekkür ediyorum” dedi.  


 
     
 Fener Rum Ortodoks Patriği I. Bartholomeos dostluk ve kardeşlik mesajı verdiği konuşmasının ardından konuşan Çatalca Belediye Başkanı Cem Kara, Çatalca’nın tarihinin çok geniş olduğuna dikkat çekerek, müzenin ilçe mahallelerindeki tarihi ve kültürel yapıların korunmasında bir lokomotif olduğunu söyledi. Başkan Cem Kara; “Toprağına, taşına, ilçesine, mahallesine sokağına sahip çıkan tarihini bilip geçmişinden yola çıkarak geleceğe inançla yürüyen saygıdeğer Çatalcalı hemşerilerim, hanımefendiler ve beyefendiler, geleceğimiz ışığımız aydınlığımız sevgili gençler, çok değerli mübadil dostlarımız hepiniz hoş geldiniz.  Bu anlamlı günde sizleri sevgi ve saygı ile selamlıyorum.   

Bugün burada Çatalca tarihinde ve daha önemlisi 87 yıllık Türkiye Cumhuriyeti tarihinde bir ilki gerçekleştiriyoruz.Lozan sonrasında 30 Ocak 1923’te Türkiye ile Yunanistan arasında Mübadele Anlaşması imzalandı. Mübadele ile bir milyonu aşkın Ortodoks, Hıristiyan, Rum (Yunan Kardeşimiz) Anadolu’dan Yunanistan’a beşyüzbin Müslüman Türk vatandaşımızda Yunanistan’dan Türkiye’ye kendi istekleri dışında zorunlu olarak göç ettirilmişlerdir.  
 
 Buraya geldiklerinde ne otlatabileceği hayvanları, ne zanaatını gerçekleştirebileceği alet ve edevatları vardı. Elde yoktu, avuçta yoktu. Atalarınız bu topraklarda yeni bir hayat kurdular ve siz değerli evlatlarını vatanına, milletine, ülkesine hayırlı insanlar olarak yetiştirdiler  




  

Ben umut ediyor ve ilçe halkına güveniyorum ki tüm bu çalışmalar ve planlananlar kısa bir  süre içerisinde Çatalca’mızda hayat bulacak, istediğimiz ve arzu ettiğimiz sonuçlara ulaşılacaktır.
     Çatalca’mız kültürel miras ve sahip olduğumuz tarihi değerler konusunda önemli bir yerleşim yeridir. 1653 yıllık bir tarihi geçmişe sahip olan 150 km uzunluğundaki dünyanın en önemli ve en uzun su kemerleri bir mühendislik harikası olarak ilçemiz sınırları içerisindedir. Yine dünyanın 40 mil uzunluğu ile 3. En uzun surları olan Anastasia Surları, Silivri Karınca Burnundan ilçemiz Karacaköy Mahallesi Evcik Plajına kadar uzanmaktadır.
Sınırlarımızda bulunan bu eserler çok kısa bir süre içinde yapılacak çalışmalar sonucu gün yüzüne çıkartılacak ve dünyanın kültür mirası ilan edilecektir.



 



  Şimdi bu nesiller Çatalca Belediyemizle, 2010 Avrupa Kültür Başkenti Ajansı ile atalarının acılarını, hüzünlerini, sevinçlerini, neşelerini günümüze yansıtacak, o zamanın kültürünü günümüze aksettirecek bir müzeyi ilçemize kazandırdılar.Türkiye tarihinde bir ilk olan bu müzenin ilçemizde kurulması bizlere gerçekten çok büyük onur ve gurur vermektedir. Yaklaşık iki milyon kişinin mübadeleye tabi tutulduğunu düşünürsek, bu mübadelenin Türkiye’deki merkezinin Çatalca’da olacak olması bizleri mutlu etmektedir.




 Saygıdeğer konuklarımız.
 İşimiz müzenin açılması ile bitmiyor. Tarihi bir miras olan Kaleiçi mahallemizde ve ilçemizde restorasyon çalışmaları yaparak Çatalca’mızı tarihi bir kent kimliğine kavuşturmaya çalışacağız. Yapacağımız çalışmalar sizler için, genç kuşaklar için ülkelerin barışı ve kardeşliği için yapılacaktır. İlçemizde yakaladığımız bu sinerji ile kültür zenginliklerini ortaya çıkarmamız, gelecek güzel günlerinde habercisi olacaktır. Turizmi hareketlendirecek ve kültürel mirasımız olan evleri ve yapıları devletimizin, Avrupa Kültür Ajansının, sivil toplum kuruluşlarının ve halkımızın desteği ile restore edeceğiz.
 Müzemiz de İstanbul’un en şirin ilçelerinden bir tanesi olan Çatalca’mızın tarihini değiştirecek bir dönüm noktasıdır. Gelecek güzel günlerin habercisi umutlu günlerin katarı, bu gün açacağımız müzedir. Bu katarın peşinde ilerleyecek olan projelerimiz ile Çatalca köklü geçmişini de kullanarak İstanbul’un ve Türkiye’nin önemli kültür ve turizm merkezlerinden biri halini alacaktır.
     Kamuoyunda artık Çatalca konuşuluyor. İnsanlarımız Çatalca’yı merak etmeye başladı. Hep beraber esen bu olumlu rüzgâra göre yönümüzü belirliyoruz. Geleceği parlak, yaşanabilir bir Çatalca’yı yaratıyoruz. Bu yolda, bu yolculukta iyi ki varsınız, iyi ki bizimlesiniz.
     Avrupa kültür başkenti mübadele müzesinin düşünülmesinde, yapılmasında projenin hayata geçirilmesinde en büyüğünden en küçüğüne kadar katkı sunan, emek sarf eden, müzeye konulmak üzere bağışta bulunan herkese İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti Ajansına, Lozan Mübadiller Vakfına ve özellikle Atilla Karaelmas’a, Ölçerler Ailesine, Kaleiçi Mahallesi halkına, tüm Çatalcalı hemşerilerime, belediye personelime teşekkür eder, böyle güzel bir günde bizleri yalnız bırakmadığınız, mutluluğumuza sevincimize ortak olduğunuz, bizleri onurlandırdığınız için tüm konuklarımıza saygılarımı sunarım’ dedi.
Çatalca Belediye Başkanı Cem Kara'nın ardından mikrofona gelen Avrupa Kültür Başkenti 2010 Ajansı Genel Sekreteri Yılmaz Kurt, kısa bir konuşma yaptı.


  














Yapılan konuşmaların ardından Çatalca Belediyesi Folklor Ekibi tarafından Ege Yöresi halk oyunları sergilendi. Beğeni toplayan minik gösteri sonrası Çatalca Mübadele Müzesinin kurdelesi kesildi. Ardından Çatalca Belediye Başkanı Cem Kara ve Fener Rum Patriği I. Bartholomeos, davetlilerle birlikte müzeyi gezdiler. Açılış sonrası Çatalca Belediye Başkanı Cem Kara, Fener Rum Patriği I. Bartholomeos ve davetliler Kaleiçi Mahallesi Kültür Evi’nde hazırlanan kokteyle katıldılar. 
     Çatalca Mübadele Müzesi açılış törenine, Fener Rum Patriği I. Bartholomeos’un yanı sıra, Büyükçekmece Belediye Başkanı Dr. Hasan Akgün, Çatalca Cumhuriyet Başsavcısı Ömer Faruk Aydıner, Çatalca İlçe Emniyet Müdürü Vedat Ali Yılmaz, Büyükçekmece Belediyesi Başkan Yardımcısı Bayram Ali Üner, Silivri Belediyesi Başkan Yardımcısı Yılmaz Kandemir, Çatalca Eski Belediye Başkanı İsmail Fırat Aykut, Çatalca Eski Belediye Başkanı İsmail İp, AKP Çatalca İlçe Başkanı Selim Güçbilmez, CHP Çatalca İlçe Başkanı Süleyman Kolcuoğlu, DP Çatalca İlçe Başkanı Esat Çelik, Çatalca Belediyesi Meclis Üyeleri, İl Genel Meclis Üyeleri, Çatalca Köy ve Mahalle Muhtarları, Lozan Mübadiller Vakfı Yönetim Kurulu, Sivil Toplum Kuruluşları Yöneticileri ve Başkanları ve çok sayıda vatandaş katıldı




  
Kaynak: 
Çatalca Belediyesi Resmi Haber Sayfası
  http://www.catalca.bel.tr/haberler/yazdir.asp?ID=430  




Devamını Oku
Gönderen gelibolu lozan mubadilleri derneği on
0 yorum
kategori: | | edit post

Atatürk çağırdı, geldik beyav

Atatürk çağırdı, geldik beyav

   Türkiye’nin ilk mübadele müzesi 20 Aralık’ta İstanbul Çatalca’da açılıyor. Lozan Mübadilleri Vakfı tarafından kurulan müzenin envanteri, Lozan Anlaşması çerçevesinde 87 yıl önce yerlerinden edilen Yunan uyruklu Müslümanların yanında getirdikleri eşyalar, belgeler ve anılardan oluşuyor.

Proje Koordinatörü Atilla Karaelmas’ın paylaştığı anı akıllara kazınacak gibi görünüyor: “Dedelerimiz ‘Nasıl geldiniz’ sorusuna çektikleri acılara rağmen tek cümleyle yanıt veriyor: Atatürk çağırdı, geldik be yav!”

Kökleri, Yunanistan Kavala Naipli Köyü’ne dayanan Sadrettin Soylu, artık misafir olarak gittiği Naipli Köyü muhtarı Yuvakim’in öyküsünü şöyle anlatıyor: “Naipli’nin muhtarı Yuvakim Esirbeyoğlu, Yozgat Akdağmadeni ilçesinin Urum Kavağı Köyü’nden. Annesi Rum, babası Ermeni. Adı Ermenice, soyadı Türkçe; Osmanlı-Rus Savaşı’nda esir düşen dedesinden geliyor. Bir ziyaretimizde yanımdaki arkadaşım ona ‘Mübadillik nasıl oluyor?’ diye sordu. Yuvakim başladı anlatmaya: ‘Memlekette (Yozgat) bize ‘Urum’ derlerdi. Geldik buraya; bize ‘Türk tohumu’ dediler. Ekonomik şartlar, hayat çok zordu. Babam, İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra Almanya’ya gitmeye karar verdi. Almanya’ya yerleştik. Bize orada da ‘Türk’ dediler, çünkü Türkçe konuşuyoruz. Yıllar sonra tekrar Yunanistan’a geldik, şimdi ‘Almancı’ diyorlar. İşte mübadillik bu...”
Soylu, aynı kaderi paylaşan yaklaşık iki milyon aile olduğunu hatırlatıyor: “Gemilere bindirilip gönderilmişler. Buradan oraya bir milyon 200 bin civarında aile gitmiş. Oradan da buraya 650 bin aile gelmiş. Gemi Tuzla’ya yanaştığında bir kısmı iniyor, Kalafaki’ye (şimdiki Mahmutbey) yerleşiyor. Bir kısmı devam ediyor; Samsun, Bafra, Çarşamba’ya geçiyor. Akrabalarımın çoğunu tanımıyorum. Soyadlarımız farklı. Rastlantıyla buluşursak ne ala!”

BABAANNEM GERİ DÖNECEĞİ GÜNÜ BEKLEYEREK ÖLDÜ

10 yıllık geçmişi olan Lozan Mübadilleri Vakfı’nın İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti desteğiyle kurduğu Türkiye’nin ilk mübadele müzesi için Çatalca’dayız. Asırlık mübadele eşyaları henüz müzedeki yerini almamış ama 20 Aralık’ta açılış yapılacağı için çalışmalar son hız devam ediyor. Müzenin mimarı Sadrettin Soylu ile birlikte bize müzeyi gezdiren proje koordinatörü ve Vakıf Başkan Yardımcısı Atilla Karaelmas, bir 90 yıl öncesine gidiyor, bir bugüne dönüyor:
“Mübadelede şöyle bir kıstas var; İstanbul Rumları ve Batı Trakya Türkleri haricinde, Türk topraklarında yaşayan Rum Ortodokslar ile Yunanistan’daki Müslüman ahali yer değiştirecek. Bunların bir kısmı yaşadıkları yeri terk etmemek için hızlı bir şekilde din değiştirmiş. Yunanistan’daki Türkler Ortodoks olurken, Türkiye’deki Ortodokslar Müslümanlığı seçmiş. Orada evlenmiş, karısı ya da kocası Rum, aile bölünecek, ne yapsın? Benim ailemden de din değiştirip kalanlar olmuş. Gelenler de tekrar dönmek üzere gelmişler. Grebeneli babaannem tekrar döneceği günü bekleyerek öldü.”
Sadrettin Soylu geri dönme beklentisinin birinci kuşağın hemen hemen hepsinde olduğunu belirterek ekliyor: “Düşünsenize 100 yaşına gelmiş, hala Türkçe bilmiyor. Öğrenmemiş, o bir direnç. Mübadeleden sonra ana dilleri Türkçe olmayanlar çok büyük sıkıntı yaşamışlar. Ama burada da büyük bir dönüşüm var. İmparatorluktan Cumhuriyete geçiliyor, uluslaşma dönemi başlıyor. Babam tam bir Cumhuriyetçiydi. Atatürk’e toz kondurmazdı. O yüzden mübadil olduğumuzu bilirdik ama bu konu hiç konuşulmaz, anlatılmazdı.”

MÜZE BİNASI YANNİS ADINDA BİR RUMA AİT

Buna özellikle yabancı gazetecilerin şaşırdığını söyleyen Atilla Karaelmas devreye giriyor: “Yabancı gazeteciler birinci kuşakla konuşurken, acılar, dramatik öyküler, şikayetler bekliyorlar. ‘Nasıl geldiniz’ diye soruyorlar, cevap hep aynı: ‘Atatürk çağırdı, geldik.’ Her şeyin güllük gülistanlık olmadığı kuşkusuz ama birinci kuşak bunu bu iki cümleyle özetliyor. Çünkü o dönem o kadar büyük göçler ve savaşlar yaşanmış ki; kimsenin kimseyi şikayet edecek hali yok. Gemilerdeki ağır hastaları denize atmışlar mesela. Bugün için facia diyebileceğimiz trajik öyküler, o günlerde çok sık yaşandığı için olağan hale gelmiş. Bunu söylüyorlar ama şikayet anlamında değil.”
Bu sırada müze binasının önüne geliyoruz. Atilla Karaelmas, “Bulduğum kayıtlara göre bina Yannis diye bir Rum’a aitmiş” diyor. Önce taverna olarak kullanılan bina Cumhuriyet sonrası Ziraat Bankası şubesi olarak kullanılıyor. 20 Aralık’tan itibaren de 90 yıllık bir geçmişe ev sahipliği yapmaya hazırlanıyor.

YUNANİSTAN’IN BEŞTE BİRİ TÜRKİYE’DEN GİTME

Her sene yüz binlerce Rum Patrikhane ziyareti için İstanbul’a geliyor. Gelenlerin yüzde 30’u Türkiye’den gitme ailelerin çocukları ve torunları. Çünkü Türkiye’den giden Rum sayısı 1 milyon 200 bin. Yunanistan’ın nüfusu ise o sıra 4.5 milyon. Kaba bir hesapla Yunanistan’ın beşte birini buradan gidenler oluşturuyor. İkinci-üçüncü kuşakların ilgisini de çekecek müzede Türkiye’den gidenler için de bir bölüm açacağız. Yunanistan’a yerleşen Türk uyruklu Rum Ortodoksların elindeki eserleri toplamaya girişeceğiz. Gerçi Yunanistan’da birkaç mübadele müzesi var. O müzelerle de karşılıklı sergileme yapabiliriz. Bu arada bir göç araştırma merkezi projemiz de var. Dünyada her 30-35 kişiden biri göç etmiş aile bireyi. Bu, Türkiye’de Güneydoğu’dan göçlere kadar indirgerseniz her dört kişiden biri olarak karşımıza çıkıyor. Türkiye en çok göçe uğramış ülkelerden olduğu halde bir göç araştırma merkezimiz yok. Mübadele meydanı ve mübadele anıtının da yer alacağı bu komplekste, araştırmalar tek taraflı olmasın diye bir de göç araştırma merkezi kurmak istiyoruz. Onun için AB ve Dünya Bankası fonlarına da başvuracağız.

MÜBADELENİN SEMBOLÜ: GÜLCEMAL GEMİSİ

Türkiye Cumhuriyeti yeni bir cumhuriyet ve 650 bin kişiyi oradan buraya taşımak ciddi problem. Taşıma için gemi kiralanıyor. Her nedense 15-20 gemiden sadece biri öne çıkıyor: Gülcemal. Adını Sultan Reşad’ın annesinin isminden alan ve Bedri Rahmi, Orhan Veli gibi şairlere ilham veren Gülcemal gemisi mübadelenin neredeyse sembolü olmuş. Bizde geminin sadece bir fotoğrafı var. Fotoğrafı sergilemek işimize gelmedi. Epey araştırdıktan sonra zengin bir denizcinin bu geminin maketini yaptırdığını öğrendik. İzmir’de yaşayan Levanten bir koleksiyoner. Türk vatandaşı. Zor koşullarda ulaştık. Vakfı ve müzeyi anlattık, maketi müzeye bağışladı. Müzede mübadele sırasında kişilerin yanında getirdiği eşyalar var. Çeyizlik eşyalar kuru nane ve lavantayla özenle korunmuş. Gelinlikten yatak örtüsüne kadar, peşkirler, danteller, kıyafetler neredeyse ilk günkü gibi. Bektaşi kültürü var ya birkaç rakı kadehi geldi. Dokuma tezgahını parçalara bölerek getirmişler. Selanik’te besteci bir ailenin el yazması nota defteri geldi. Müzik aletleri var. Çok sayıda çatal bıçak gibi mutfak eşyaları, tapu belgeleri, aile fotoğrafları hepsi sergilenecek. Türkiye’den gidenlerden de iki eşya var. Biri 1910’dan kalma bir makas, diğeri de bir başörtüsü. Onların daha çok sıkıntı ve acı yaşadıkları kuşkusuz.

Kaynak:  http://www.lozanmubadilleri.com/haberdetay.asp?ID=2372
     

Devamını Oku
Gönderen gelibolu lozan mubadilleri derneği on 14 Aralık 2010 Salı
0 yorum
kategori: | | edit post

Adil Durgut'un anısına saygılarımızla.

Mübadele çocukları karşı kıyıda bir aradaydı...



Bursa'dan Kastorya'ya göç ettirilen Rum mübadiller, ikinci, üçüncü ve dördüncü kuşak Yunanistan mübadili Türkleri ağırladı. 

babalarının, öküz arabalarıyla yola çıkıp geride bıraktığı topraklarda bu sene de merak, bol gözyaşı ve birbirine karışan Rumca-Türkçe sözcükler vardı... Yunanistan'dan göç etmiş mübadillerin 84 yıllık hasreti dört güne sığdırıldı...


BAHAR ÇUHADAR

DRAMA/GIANNITSA - Gece yarısı, İstanbul'dan hareket etmeye hazırlanan iki otobüs dolusu insan 'Selanik yolcuları!' diye seslenen Lozan Mübadilleri Vakfı Genel Sekreteri Sefer Güvenç'in sesiyle, yerlerini alıyor. Yaş ortalaması hayli yüksek olan 70 civarında mübadil, anne-baba yadigârı toprakları görmek üzere yola koyuluyor. Selanik'i, Vodina'yı, Karaferya'yı, Yenice'yi, Serez'i, dedelerinden, anneannelerinden masal tadında dinledikleri köyleri, evleri görmek için... Çantalarında, eski zamanlarda yaşanan evleri gösteren fotoğraflar, akıllarında 'derenin arkasına, tarlanın önüne düşen' bahçe tarifleri, içlerinde müthiş bir heyecanla...
84 yıl önce, ortalığın toza dumana bürünmesinin ardından devlet adamlarının anlaşmalar imzaladıkları yıllardan kalma bir hüzün onlarınki. Sözleşme kesin: Oradakiler gelecek, buradakiler gidecek! Bir de isimleri olacak: 'mübadil!'

1923'ün ocak ayında Türkiye Cumhuriyeti ile Yunanistan'ın 'Batı Trakya dışında yerleşik Müslüman Türkler ile İstanbul dışında yerleşik Rum Ortodokslar zorunlu göçe tabi tutulacaktır' kararını alan mübadele sözleşmesi, 2 milyona yakın insanı bir kıyıdan ötekine atmıştı. Kâğıt üstünde basit bir değiş tokuştan ibaret olan sözleşme, Yunanistan'a göç eden 1 milyon 200 bin Rum, Türkiye'ye göç eden 600 bin Türk için yepyeni yaşamlar anlamına geliyordu. Ne yaşananlar unutuldu, ne karşı kıyıda konuşulan dil, ne türküler, ne yemekler...


84 yıl sonra anne evinde...

"Siz hepisi Türksünüz?" Pazarlar ya da yeni adıyla Agora Köyü'nde, grupla karşılaşan Maria ve Sofia, karşılarında köyden göç eden mübadillerin çocukları olduğunu anlayınca, başlıyorlar anlatmaya: "Anam-babam Bursa'dan geldi. Geldiklerinde Rumca bilmiyorlarmış. Şimdi çocuklarımın hepsi Türkçe konuşabiliyor..." Israrlar üzerine, babasından öğrendiği türküye başlıyor Maria, 'Pencereden kar geliyor...' diye, sonra 'Söyledikçe babamı hatırlıyorum' diyor, susuyor...

Annesinin, 12'sindeyken ailesiyle yola çıkıp geride bıraktığı Pazarlar'a, oğlu ve yeğeniyle gelen 74 yaşındaki Feruze Sayın, annesinin tarifleri ve köylülerin rehberliğinde, köyde kalan tek tük Türk evinden biri olan evini buluyor.

"Yukarı mahallede, önünde kayrak taşları, bulgur sokusu olan iki katlı ev... İşte burası!" Feruze Hanım 'Ah annem sağ olsaydı da görseydi buraları' derken anlatmaya başlıyor: "Gelip, falanca gün gidiyorsunuz demişler. Rumlar gelmiş, altı ay birlikte yaşamışlar. Sonra az bir eşyayla öküz arabalarına binip Samsun'a doğru yola çıkmışlar."

Evin önünden küçük bir hatıra alınıyor, bir parçacık toprak...
Her mübadele öyküsü biraz daha hüzün ama bir o kadar da mutluluk yayıyor gruba... Bursa'nın Gölyazı ilçesinden gelen Rumların yerleştiği Kastorya'da, pırıl pırıl bir gölün kenarında buluyoruz kendimizi ikinci gün... Kastorya Küçük Asyalılar Derneği üyeleri kucaklayarak karşılıyor misafirlerini.

Samsun'dan göç etmiş bir ailenin kızı olan Afrodit, Veria'lı babaanne ile Edessa'lı dedenin torunu Nurdan Yazıcı'yı "Kızımsın sen benim, oğlun da torunum" diyerek çekiyor yamacına... İlk geldiklerinde kasabadakilerin anne-babalarına nasıl da yabancı davrandığını, bölgedekilerin hâlâ kızınca onlarla 'Türk' diye alay ettiklerini anlatıyor.

Gölde süzülen teknenin her köşesinde başka bir çift Rum ve Türk mübadil, geçmişi deşiyor. 60'ını, 70'ini çoktan aşmış, anne babalarından öğrendikleri Türkçeyi konuşturan Rum mübadillerin mırıldandığı türkülere eşlik ediliyor... 'Çanakkale içinde vurdular beni'yi mırıldanan 60'ı devirmiş Evdoksia Kerizoğlu'nun babası, Yunanistan'a göç ettiğinde 12 yaşındaymış: "Babamın ana-babası yolda ölmüş. Babam ölmeden bir saat önce kendi kendine Türkçe gazel okudu. 'Babam var idi babam yok, anam var idi anam yok, kardeşim var idi kardeşim yok. Kim alacak beni...' diye."


'Alın, bütün toprağı alın!'

Türkiye'den gelen grubu ağırlayan Küçük Asyalılar Derneği Başkanı Angeliki Papamantzatis, 1924'te bölgeye Bursa'nın Gölyazı (Apolyont) ilçesinden, aynı köyden 1000 Rum'un geldiğini anlatıyor: "İlk kuşak çok sıkıntı yaşamış. Sonra gidip, Apolyont'u gördük ve derneği kurduk. Kültürümüzü yaşatmaya çalışıyoruz."
"Oy Durutlar Durutlar, gezdim sokaklarını, inkâr etme sevgilim, öptüm yanaklarını..." 94 yaşındaki Adil Turgut'un adına besteler yaptığı Durutlar (Proastio) köyündeyiz. Köy meydanının yukarısındaki evlerden birinin avlusunda, Yunanca-Türkçe birbirine karışmış, ev sahibesi Kleriki Papadapulos gelenleri kucaklıyor. Adil Turgut bu sefer yok ama kızları, torunları, hediyeleriyle avluda hazır durumdalar.

Turgut ailesinden genç, yaşlı 12 kişi, babalarının, dedelerinin yaşadığı evin avlusunda, Adil beyin küçük bir çocukken altı ay boyunca beraber yaşadığı Anadolu'dan gelen Rum ailenin kızı Kleriki'den ortak anılar dinliyor: "Bizimkilerle Adil beyin ailesi altı ay aynı evi paylaşmış. Hiç tartışma yaşamışlar. Bir gün, Türk ailenin kızlarından biri ikonanın önündeki kandili söndürmüş. İki ailenin büyükleri onu azarlamış, âdet olduğunu anlatmışlar, bir daha yapmamış. Düşünün, yaşanan en olumsuz anı bu."

Ve ayrılık vakti. Adil beyin torunları, evlerinin bahçesinden, bir avuç toprak almak için iznini alıyor, Kleriki'nin. "Alın! Bütün toprağı alın, evi de alın..." diye sesleniyor ev sahibi, 'Yine gelin, hep gelin' diyerek uğurluyor Turgut ailesini.


'Kültür mirası korunacak'

"Bütün göç öyküleri hüzünlüdür. İnsan köklerinden, sevdiği topraklardan, komşularından kopmak istemez. Babaannem bize hep Karacaova'yı, dedemin kendisi binmek için yetiştirdiği tayına binemeden bir gece yarısı gelen Yunan askerleri tarafından alınıp götürülmesini anlatırdı. Babaannem, dedem sevdalı oldukları toprakları bir daha hiç göremedi." Sözlerin sahibi Hakkı Yazıcı'nın, dedesinin atlarının koşturduğu Edessa'ya (Vodina) ikinci ziyareti. Mübadeleden önce, Balkan Savaşı sırasında çetelerden kaçarak İstanbul'a ardından da Manisa'ya yerleşen babaanne ve dedenin Edessa öyküleri kuşaktan kuşağa yayılmış. Edessa'nın bereketli topraklarında akan şelalelerin karşısında, şimdi 10 kişi olarak gelen aile, geçmişi anıyor...

Yenice (Giannitsa) ziyaretinin ev sahipliği belediye başkanına düşüyor: "Bazı şeylerin zor görünse de pratikte kolay olduğunu görüyoruz. Bu etkinlikler için açık zihniyetli, geriye değil, geleceğe bakan insanlar olmalı. Yenice, Türkler için de bizler için de çok önemli. Kültür mirasını koruyacağız. Yenice, Bursa'nın Nilüfer ilçesiyle kardeş şehir olacak." Bu müjdeye karşılık bir söz de Lozan Mübadilleri Vakfı Başkanı Ümit İşler ve Genel Sekreteri Sefer Güvenç'ten geliyor:

"Geçen yıl bize restorasyonun başlayacağını söylediler, bu sene gördük ki çalışmalar başlamış. Biz de Türkiye'de kiliselerin, manastırların restorasyonu için çalışacağız. Mübadeleden kalan mirası yaşatmak için, her iki hükümeti harekete geçireceğiz. 80 yıldır hükümetler uyudu ama biz uyandık. Kültür mirasımızı ayağa kaldıracağız."

Gece yarısı sınırı bu sefer ters yönden geçerken, 'sınırların anlamsızlığını' sorgulayan ifadeler var, yüzlerde. Akıllarında, Butkova'lı köylülerin Adana'ya, Kastorya'lıların Bursa'ya, Işıklarlıların Fulacık'a gönderdiği selam...
Lozan Mübadilleri Vakfı'na 212 2456155 No'lu telefondan ve lozanmubadilleri@ttnet.net.tr adresinden ulaşılabilir.


Yenice'nin 'sahibi' geri döndü!

Gezinin son günü, Giannitsa'nın, eski adı ile Yenice-i Vardar'ın 'asıl sahipleri' ile gezmek gibi bir lükse sahip oluyor grubumuz. Şaka değil, geziye oğlu ve eşiyle katılan emekli deniz subayı Ersin Evranos, Yenice'yi fetheden, şehri kuran Gazi Evranos'un büyük torunu. Şehirde Gazi Evranos'un izine her yerde rastlamak mümkün. Gruptan arada 'Kenti geri almaya geldik' esprileri yükseliyor.

Kalabalığa kenti tanıtan Yenice Belediye Başkanı, Osmanlı döneminden kalan, Gazi Evranos'un yaptırdığı eserlerin restore edildiğini anlatıyor. Yenice'deki Küçük Asyalılar Derneği Başkanı Eleni Mavrokefalidis ve belediye başkanı eşliğinde gezilen türbe Gazi Evranos'a ait. 1370 ile 1380 arasında şehri kuran Evranos'un kemikleri de türbede bulunmuş. Kemikler, DNA analizinin ardından türbede sergilenecek. Kentte Osmanlı döneminden kalma bir saat kulesi, hamam, İskender Camisi isimli bir camii ve bir Ahmet Evranos türbesi var.


Kaynak:  http://www.radikal.com.tr/haber.php?haberno=225019

Devamını Oku
Gönderen gelibolu lozan mubadilleri derneği on 5 Aralık 2010 Pazar
0 yorum
kategori: | | edit post

Adil Durgut Hak'ka Yürüdü





Birinci kuşak Kayalar mübadillerinden Adil Turgut vefat etti. 1912 yılında Kayalar'ın Durutlar köyünde doğan Turgut 'un cenazesi bugün (2 Aralık 2010 Perşembe) ikindi namazından sonra Karagümrük'teki Canfeda Hatun Camii'nden kaldırılarak Edirnekapı Şehitliği'nde toprağa verilecek. Turgut ailesiyle tüm mübadillere baş sağlığı dileriz. Allah rahmet eylesin.
Yönetim Kurulları.


LOZAN MUBADİLLERİ DERNEĞİ ADİL AMCANIN ANISINA 2006 YILINDA  DOĞDUĞU EVİ ZİYARET ETMİŞ VE SİTESİNDE PAYLAŞMIŞTI. ZİYARET ANILARINI BUGÜN BİR KEZ DAHA YAYINLIYORUZ.


Durutlar , bu köy Gezimize tren ile katılıp “rant a car” vasıtası ile bizi izleyen Durgutlu Ailesinin köyü. Durgutlu ailesinin reisi Adil Amca 95 yaşında, doğduğu köyü ziyaret etmek için burada, arabadan iner inmez kapıldığı heyecan yüzünden okunuyor.

Durutlar’da ki kahvehanenin pencerelerinde ki afişlerden anlıyoruz ki burasının mübadilleri pontus kökenli, camlara kin ve nefret saçan afişler yapıştırılmış, biraz nasıl bir tepki alacağımızı bilmemenin kaygısı içinde selam verip yaklaşıyoruz. Daha ilk konuşmalarda anlıyoruz ki Selanik’te serpilen düşmanlık tohumları köylerde yeşerememiş ve yerini dostluk rüzgarlarına bırakmış.

İlk karşılaştığımız köylüye neden geldiğimizi anlatıp yardım istiyoruz. 80 yıl önceki evi nasıl bulayım gibi bir yaklaşım içerisinde iken Adil Amca yaklaşık bir yıl evlerini paylaştığı Pontus’lu komşusunun adını ve soyadını söyleyince kendimizi evin önünde buluyoruz.

Bahçelerinde bir anda onlarca kişiyi gören ev sahipleri gelenlerin bir de eski mülk sahibi olduğunu öğrenince şaşkınlıkları iyice artıyor. İlk şaşkınlığını atlatır atlatmaz ev sahibesi bizi evine davet ediyor, biz Adil Amca hasret gidersin diye bahçede beklerken ev sahibesinin o nazik sesini bir kez daha duyuyoruz. “-Olmaz hepiniz geleceksiniz.” Biranda evin verandasını ellerinde kola ve biralarla doluşan mübadiller dolduruyor.

Adil Amca ilk önce arkadaşını sorduğunda “uyudu” denmişti üzülmesin diye ancak üsteleyince öldüğünü öğreniyor. Susuyor Adil Amca.

Sessizliği Rum ev sahibesi bozuyor “benim annemler bir yıl beraber yaşamış” diyor. Evi paylaşmışlar ve zaman zaman sabahlara kadar süren sohbetler yapmışlar. Çok iyi anlaşmışlar, “ bir kere küçük bir çocuk kandili söndürdüğü için Türkleri uyarmışlar oda son olmuş bir daha yaşanmamış en ufak bir şey” diye anlatırken ev sahibi, Adil Amca’dan öğreniyoruz olayın kahramanının kim olduğunu “-Ablam yaptı” diyor ve susuyor. Herkes duygulanıyor, sanki babam ve oğlum filminden çıkmış gibi nemli gözlerini herkes birbirinden kaçırıyor.

Resimler geliyor bu arada hasret gidermek için herkes heyecan içinde bir şeyler soruyor geride kalanları 80 yılın karanlığından çıkarmak için. Burada kahvehanede ki o kin ve nefret afişinin gölgesi bile yok ilişkiler üzerinde, herkes bu oyunun farkında, biz kardeşiz diyoruz ve zamanı geldiği için ayrılıyoruz.

Arabalara doğru ilerlerken torunu koşarak geliyor Mihaliadis’in nefes nefese bir tesbih uzatıyor Adil Amca’ya “-Bu dedemden bize kaldı, bir arkadaşı olarak sizde kalsın istedik” diyor ve hediye ediyor Adil Amca’ya. Yine gözler doluyor bir sessizlik çöküyor ortalığa.

 Sessizliği Rum ev sahibesi bozuyor “benim annemler bir yıl beraber yaşamış” diyor. Evi paylaşmışlar ve zaman zaman sabahlara kadar süren sohbetler yapmışlar. Çok iyi anlaşmışlar, “ bir kere küçük bir çocuk kandili söndürdüğü için Türkleri uyarmışlar oda son olmuş bir daha yaşanmamış en ufak bir şey” diye anlatırken ev sahibi, Adil Amca’dan öğreniyoruz olayın kahramanının kim olduğunu “-Ablam yaptı” diyor ve susuyor. Herkes duygulanıyor, sanki babam ve oğlum filminden çıkmış gibi nemli gözlerini herkes birbirinden kaçırıyor.
Resimler geliyor bu arada hasret gidermek için herkes heyecan içinde bir şeyler soruyor geride kalanları 80 yılın karanlığından çıkarmak için. Burada kahvehanede ki o kin ve nefret afişinin gölgesi bile yok ilişkiler üzerinde, herkes bu oyunun farkında, biz kardeşiz diyoruz ve zamanı geldiği için ayrılıyoruz.
Arabalara doğru ilerlerken torunu koşarak geliyor Mihaliadis’in nefes nefese bir tesbih uzatıyor Adil Amca’ya “-Bu dedemden bize kaldı, bir arkadaşı olarak sizde kalsın istedik” diyor ve hediye ediyor Adil Amca’ya. Yine gözler doluyor bir sessizlik çöküyor ortalığa.

Kaynak: http://www.lozanmubadilleri.com/haberdetay.asp?ID=2366

Devamını Oku
Gönderen gelibolu lozan mubadilleri derneği on
0 yorum
kategori: | | edit post

İzleyiciler

Ziyaretçi İstatistik


counter map

Site Sayacı